ارزیابی فامیل‌های نیمه خواهری فسکیوی بلند Lolium arundinaceum (Schreb) از نظر صفات مورفولوژیکی و زراعی

به‌منظور ارزیابی صفات زراعی و مورفولوژیکی در فامیل‏های نیمه‌خواهری (پلی‏کراس) گیاه فسکیوی بلند، بذور حاصل از پلی‏کراس 25 ژنوتیپ در طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی در اصفهان، طی سال‏های 1390 و 1391 کشت و ارزیابی شدند. صفات ارزیابی‌شده شامل تعداد روز تا گرده‏افشانی، ارتفاع بوته، تعداد ساقۀ بارور، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، عملکرد بذر در هر بوته و عملکرد علوفۀ خشک بود. بیشترین میانگین عملکرد علوفه برابر 113 گرم و کمترین آن 53 گرم به‌ترتیب در فامیل‏های شمارۀ 25 و 13 مشاهده شد. مقایسه‌های میانگین عملکرد بذر نشان داد فامیل‏های 12 و 2 بیشترین و فامیل 13 کمترین عملکرد بذر در واحد سطح و عملکرد تک‌بوته را داشتند. وراثت‏پذیری عمومی عملکرد بذر در بوته و عملکرد بذر در واحد سطح به‌ترتیب 66 و 32 درصد برآورد شد. براساس نتایج حاصل از تجزیۀ خوشه‏ای، صفات مطالعه‌شده فامیل‏های فسکیوی بلند در 4 گروه قرار گرفتند. تجزیۀ واریانس و مقایسۀ میانگین فامیل‏ها برای صفات مختلف ژنوتیپ‏های برتر را مشخص کرد. برای بهبود صفت قطر یقه که وراثت‏پذیری عمومی کمی دارد، تلاقی ژنوتیپ‏هایی از گروه 1 و 3 امکان موفقیت بیشتری دارد، چون این فامیل‏ها میانگین نسبتاً خوب برای این صفت ‌و نیز فاصلۀ ژنتیکی بیشتری با هم دارند که احتمال وقوع هتروزیس را بیشتر می‏کند. با توجه به وراثت‏پذیری عمومی بالای صفات ارتفاع بوته و طول خوشه که از اجزای عملکرد هستند، انتخاب فامیل‏های گروه سوم برای استفاده در برنامه‏های اصلاحی آینده سودمند خواهد بود.